Op brabantinbeelden.nl vertellen we verhalen met filmmateriaal uit Brabantse archieven, bijvoorbeeld door een filmcompilatie rondom één bepaald onderwerp te maken met beelden uit verschillende bronnen. Daarnaast gebruiken we ons beeldmateriaal graag op innovatieve manieren, om de mogelijkheden te laten zien van wat er allemaal kan met oude film, zoals op ons GIPHY-kanaal. Voor onze kerstboodschap 2022, te delen op onze socials en website, vonden we het leuk om eens wat anders te maken dan een gewone videomontage en wat extra creativiteit toe te voegen aan ons werk. Een stop-motion video leek ons een mooie manier om dat te doen.
Een bijzondere animatietechniek
Stop motion is een animatietechniek waarmee je een video opbouwt uit foto’s, waarbij je tussen de foto’s steeds een klein verschil aanbrengt en zo voor beweging zorgt. Bekende voorbeelden van stop motionanimaties zijn bijvoorbeeld Loeki de Leeuw uit de Ster reclames, Wallace & Gromit en de videoclip Sledgehammer van Peter Gabriel. Vaak wordt voor stop motion gebruik gemaakt van kleipoppetjes (zogenaamde claymation), maar je kunt ook werken met tekeningen, alledaagse objecten of papier.
Dat laatste deden wij. Een film bestaat namelijk eigenlijk ook uit foto’s die heel snel achter elkaar zijn gemaakt, dat zijn de frames waaruit een film is opgebouwd. Van verschillende scenes uit ons filmarchief hebben we deze losse frames geëxporteerd en afgedrukt, waardoor je een reeks foto’s krijgt waarin een beweging te zien is. Een stop motionfilm hoeft niet supervloeiend te zijn, daarom namen we 8 frames per seconde in plaats van de 24 frames per seconde waaruit de meeste hedendaagse films bestaan. Dat wil zeggen dat we voor 10 seconden film 80 losse foto’s/frames nodig hadden, in plaats van 240.
Frame voor frame, foto voor foto
We werkten een script met een klein verhaaltje uit en kozen voor een aantal pakkende, charmante filmscenes die pasten bij onze boodschap: een oma die een kusje krijgt van haar kleinkinderen, een mannetje dat in de camera kijkt en wijst en een man die zijn champagneglas heft naar de camera. Om er een echte kerstboodschap van te maken, wilden we onze beelden in een andere context plaatsen. Dit deden we door de figuren uit te knippen. Stop motion is echt handwerk waarbij gewerkt wordt met fysieke objecten en dat uitknippen gebeurde dan ook met de hand. Daar gingen aardig wat uurtjes werk in zitten want het is een precisiewerkje en het ging om veel vellen papier.
Er bestaat professionele software om stop motion films te maken (Dragronframe), maar voor een eenvoudig filmpje kun je ook aan de slag met de gratis app Stop Motion Studio op je telefoon, zoals wij deden. Voor een mooi eindresultaat is het vooral belangrijk dat zowel je camera als het licht stabiel zijn tijdens de opnames. Als er tussen elke foto een klein verschil zit, bijvoorbeeld omdat de camera beweegt, valt dat erg op en wordt het beeld in je video heel onrustig en springerig. Daarom bouwden we een klein en eenvoudig opnamestudiootje, bestaande uit een statief voor de telefoon waarmee we fotografeerden en een paar schemerlampen van thuis.
De opnames
Toen alles voorbereid was kon het echte werk beginnen: het opnemen van onze video. We maakten naast de uitgeknipte filmframes gebruik van wat we in huis hadden, namelijk een sjaal als achtergrond, een aantal lege filmblikken waarin ooit films waren binnengekomen en wat kerstdecoraties uit onze eigen boom. De telefoon hing boven een tafel waarop we de voorwerpen en uitgeknipte filmbeelden uitstalden. Door de objecten tussen de foto’s steeds een beetje te verplaatsen, en steeds een ander uitgeknipt filmframe neer te leggen, ontstond letterlijk stukje bij beetje een video. In ongeveer 1,5 uur stond hij erop en waren de opnames klaar. Na het toevoegen van een kerstmuziekje en tekst op beeld was onze kerstboodschap klaar om online gedeeld te worden met de kijkers.
De kracht van stop motion
Onze video is niet perfect, maar het leuke is dat dat ook niet hoeft. De kracht van stop motion is volgens ons juist dat je nog kunt zien dat het met de hand gemaakt is en de charme zit in de kleine imperfecties die daardoor ontstaan. Een leuke manier om op een net iets andere wijze gebruik te maken van archiefmateriaal dus.
Bekijk hieronder de video van het maakproces en van het eindresultaat
