Hoe staat het met het beheer van audiovisueel materiaal in Nederland? Wat zijn de belangrijkste uitdagingen, en waar liggen de kansen? Je leest het in de TrendMonitor Audiovisuele Collecties in Nederland 2024. Dit vijfde onderzoek in de reeks biedt een actuele kijk op de stand van zaken rond digitalisering, archivering en het gebruik van nieuwe technologieën binnen AV-beherende organisaties. Het rapport is opgesteld door onderzoeksbureau Panteia, in opdracht van Beeld & Geluid en in samenwerking met AVA_Net.
“Het is van het grootste belang dat we zowel de uitdagingen als de kansen gezamenlijk aanpakken om audiovisuele collecties duurzaam te bewaren en maximaal toegankelijk te maken voor iedereen.”
Eppo van Nispen tot Sevenaer, Algemeen Directeur Beeld & Geluid, voorwoord TrendMonitor 2024
Het onderzoek
De TrendMonitor 2024 bestond uit een online enquête, aangevuld met twee focusgroepen en een verdiepend interview om de resultaten beter te duiden. Net als in voorgaande edities zijn grotendeels vergelijkbare vragen gesteld, zodat ontwikkelingen in de tijd gevolgd kunnen worden.
Deze editie was er extra aandacht voor actuele thema’s zoals kunstmatige intelligentie en born digital materiaal. Hiervoor zijn aanvullende vragen opgenomen en is binnen de focusgroepen uitgebreid stilgestaan bij deze onderwerpen.
Enkele bevindingen:
- De aandacht voor het duurzaam archiveren van AV-materiaal neemt toe, maar de processen voor digitalisering en opslag zijn vaak nog in ontwikkeling. Er ontbreken standaardmethodes voor selectie, formattering en archivering.
- Steeds meer instellingen nemen actief AV-materiaal op in hun collectie en creëren nieuwe functies voor audiovisuele archivarissen. Tegelijkertijd blijft de beschikbare capaciteit beperkt: vaak is er slechts één FTE beschikbaar voor AV-taken.
- Slechts een minderheid van de instellingen beschikt over een eigen digitaliseringsstraat; deze zijn bovendien vaak beperkt inzetbaar of niet gedeeld met andere organisaties.
- De aanpak van born digital materiaal loopt sterk uiteen. Sommige instellingen hebben beleid en middelen, terwijl anderen nog aan het begin staan.
- De toepassing van AI bevindt zich in nog in een vroeg stadium. Slechts enkele instellingen experimenteren met toepassingen als spraakherkenning of metadatering op basis van AI.
- De behoefte aan kennisdeling blijft groot, vooral rond duurzame opslag, selectiecriteria, born digital AV en auteursrechtelijke regelingen zoals het Out of Commerce-convenant.
Benieuwd naar alle inzichten, cijfers en aanbevelingen? De volledige TrendMonitor Audiovisuele Collecties in Nederland 2024 is beschikbaar in de Kennisbank van AVA_Net.
