Helga Meijer (Haags Gemeentearchief) over het videocollectief Meatball

Meatball

Helga Meijer van het het Haags Gemeentearchief nam ons aan de hand van pakkende slides en video’s mee in het fascinerende verhaal van Meatball (1972-1994), een Haags videocollectief dat zich niet alleen richtte op maatschappelijk urgente onderwerpen, maar ook veel producties over kunst en kunstenaars maakte. Het collectief werkte volgens de  kenmerkende ‘Meatball-methode’, die destijds alleen met video mogelijk was. Hierbij werd gebruikgemaakt van de directe terugkijkfunctie: na het filmen werd het materiaal meteen vertoond om het gesprek op gang te brengen. Wat begon in een studio, verplaatste zich al snel naar de straat en de wijk. Wijkcentra konden onderwerpen aandragen, Meatball produceerde een video die vervolgens in het buurthuis werd vertoond, zodat bewoners en gemeente met elkaar in gesprek konden gaan. Video was hierbij geen doel, maar een middel om betrokkenheid en verandering in de buurt te stimuleren.

Panelgesprek met René Duursma (Groninger Archieven), Lloyd Davies ( Utrechts Archief) en Carola van Dijk (Gelders Archief).

Panelgesprek

Het panelgesprek met René Duursma (Groninger Archieven), Lloyd Davies (Utrechts Archief) en Carola van Dijk (Gelders Archief) leidde tot een levendige uitwisseling over de betekenis en uitdagingen van film- en videocollectieven. Zij vertelden over hun ervaringen met lokale filmclubs, video-initiatieven en collectieven die in de afgelopen decennia waardevolle audiovisuele sporen hebben nagelaten. Het gesprek maakte duidelijk hoe breed dit landschap is: van buurtprojecten tot activistisch studentenwerk. En hoe essentieel het blijft om deze collecties te archiveren, te onderzoeken en te duiden. Daarbij benadrukken ze het belang van samenwerking met makers en vrijwilligers: oud-leden en betrokkenen leveren vaak cruciale context die helpt bij het prioriteren van digitalisering en het toegankelijk maken van collecties.

Rommy Albers (Eye Filmmuseum) over het Amsterdams Stadsjournaal

Amsterdams Stadsjournaal

Rommy Albers van Eye Filmmuseum zoomde in op het werk van het Amsterdams Stadsjournaal, een filmcollectief dat inzette op activisme, educatie en buurtparticipatie. De films combineerden documentaire en drama, werden vaak collectief geproduceerd en vertoond op plekken waar ruimte was voor gesprek en reflectie. Ook ging hij in op het lopende digitalisatie- en restauratiewerk, waarbij zowel de filmrollen als het papieren archief nieuwe inzichten geven in de werkwijze, doelgroepen en vertoningspraktijk van de collectieven.

Bob Entrop

We sloten de middag af met een inspirerend gesprek tussen Bas Agterberg (Beeld & Geluid) en Bob Entrop, mede-oprichter van het collectief De Kritiese Filmers. Aan de hand van fragmenten blikten ze samen terug op Entrops lange carrière, met films als middel voor activisme en maatschappelijke betrokkenheid. Entrop vertelde daarbij onder meer over zijn hybride producties waarin documentaire en nagespeelde scènes werden gecombineerd, vaak met jongeren die hun eigen situatie verbeeldden, en hoe zijn films, gesprekken en reflectie op gang brachten. Zijn onverminderde drive om met de camera onrecht zichtbaar te maken, van de Kritiese Filmers tot zijn latere experimentele en theaterprojecten en zijn recente verhalen over de Roma- en Sinti-gemeenschappen, raakte iedereen in de zaal.

Bas Agterberg (Beeld & Geluid) in gesprek met Bob Entrop