Symposium 2016

1 juli 2016

9:30 - 18:00 uur

Beeld & Geluid Hilversum

Deelname gratis

 

Verslag

AVA_Net Symposium 2016: Bouwen aan een toekomstbestendig AV-archief

verslag door Justin Verhulst op 5 juli 2016

Op vrijdag 1 juli vond bij Beeld & Geluid het AVA_Net Symposium plaats. Leden van het netwerk voor audiovisuele collectiehouders van Nederland kwamen op deze dag bijeen om zich te laten inspireren rond het thema ‘Bouwen aan een toekomstbestendig AV-archief’. Door diverse sprekers werden innovatieve projecten op het gebied van digitalisering, toegankelijkheid en ontsluiting van AV-collecties onder de aandacht gebracht. Lees hier het verslag terug van het AVA_Net Symposium.

Na een welkomstwoord door dagvoorzitter Vincent Robijn gaat directeur van Beeld & Geluid Jan Müller in op de uitdagingen waar audiovisuele collectiehouders te maken mee gaan krijgen. Een voorbeeld wat Müller aanhaalt is ‘The Next Rembrandt’, een schilderij wat is ontstaan met behulp van een computeranalyse van de werken van Rembrandt. Kan een creatie als dit kunst genoemd worden, en bij wie rusten de auteursrechten? Ook audiovisuele collectiehouders zullen zich steeds vaker met dit soort vraagstukken bezig moeten gaan houden. Beeld & Geluid heeft binnen de media- en AV-sector een knooppuntrol en zal zich als zodanig inzetten om, in samenwerking met het veld, de uitdagingen het hoofd te bieden. De TrendMonitor Audiovisuele Collecties en de AV Domeinraad van AVA_Net dienen hierbij als ‘voelsprieten’ om de actuele thema’s binnen de sector te inventariseren.

Trendmonitor

De belangrijkste inzichten en conclusies uit de TrendMonitor worden besproken door John Leek en Tom de Smet. De TrendMonitor is, op initiatief van Beeld & Geluid en in samenwerking met het netwerk van audiovisuele collectiehouders, opgestart met als doel de trends uit het veld inzichtelijk te krijgen. Uit de resultaten blijkt dat er in de sector sprake is van een ‘AV-paradox’: de instellingen vinden een groot deel van hun collectie interessant voor een groter publiek, terwijl er maar zeer weinig van deze collectie beschikbaar wordt gesteld. Ook blijken er binnen de instellingen weinig medewerkers te zijn die zich specifiek met AV-materiaal bezig houden. Voor een volledig beeld van de resultaten kan de digitale versie van de TrendMonitor geraadpleegd worden.

Michael Jackson vs. Eboman

Een moment van ontspanning wordt geboden door Jeroen Hofs, bekend onder de artiestennaam Eboman, die het publiek een interactieve audiovisuele experience voorschotelt. Met behulp van de 3D-camera van een spelcomputer is hij in staat om software rechtstreeks aan te sturen. De techniek wordt ‘augmented video sampling’ genoemd en maakt interactie met de beelden mogelijk. We zien onder andere hoe Eboman ‘live’ meedoet bij een optreden van Michael Jackson en hoe hij onderdeel wordt van een scène uit Star Wars. Zijn zelfgebouwde software stelt Eboman bovendien in staat om clips van YouTube rechtstreeks te samplen en een nieuwe draai te geven. Een bijzondere, bijna surreële ervaring.

Ontsluiten van archiefmateriaal

De dag vervolgt met korte talks over diverse onderwerpen met betrekking tot het ontsluiten en beheren van archiefmateriaal en erfgoed. Lyangelo Vasquez trapt af en bespreekt vormen van ‘interactive storytelling’. Hoe kunnen we het rijke archief aan gedigitaliseerd video- en beeldmateriaal op een uitdagende manier aanbieden aan het publiek? Een van de projecten waar Vasquez over vertelt is De Gouden Eeuw, een online platform wat de gebruiker de mogelijkheid biedt om terug in de tijd te reizen naar het Nederland gedurende de Gouden Eeuw. De geschiedenis komt tot leven in de vorm van een digitale, hedendaagse krant.

Archivering houdt niet op bij ‘passief’ audiovisueel materiaal - ook nieuwe media kan, en moet, bewaard blijven voor latere generaties. Videogames zijn bijvoorbeeld niet meer weg te denken uit het medialandschap. In het kader van Game On! doet Jesse de Vos onderzoek naar manieren om videogames duurzaam te archiveren. Geen makkelijke opgave, want: hoe bewaar je het interactieve en levendige karakter van videogames? Spelcomputers zullen niet eeuwig meegaan, en hoewel emulatie een goed alternatief is, zal dit niet de exacte ervaring na kunnen bootsen.

Lotte Belice Baltussen, projectleider bij het Netwerk Digitaal Erfgoed, vervolgt de reeks talks met een uiteenzetting over het hergebruiken van trefwoorden uit externe thesauri. Ze stelt zich hierbij de vraag of de terminologie uit de Gemeenschappelijke Thesaurus Audiovisuele Archieven ook te gebruiken is voor het annoteren van het webarchief van Groninger Archieven. Het idee, zo benadrukt Baltussen, is om samen te werken aan ontsluiting en zo te komen tot een ‘genetwerkt erfgoed’.

Frank Holthuizen van het Limburgs Museum is hekkensluiter van het ochtendprogramma. Het museum heeft het Home Movies Project van de universiteiten van Groningen en Maastricht als inspiratie gebruikt om de amateurfilm, en dan met name de thuisfilms gemaakt door Werner Mantz en familie, onder de aandacht te brengen in de tentoonstelling Een Eeuw Thuisbioscoop. Frank vertelt hoe de tentoonstelling is vormgegeven.

De diepte in

Na een uitgebreide barbecue kunnen de aanwezigen kiezen uit drie parallelsessies. In de eerste sessie worden deelnemers door Annemieke de Jong en Daniel Steinmeier geïnformeerd over de de inrichting van een digitaal AV-archief volgens de eisen van een ‘Trustworthy Digital Repository’, een pad wat Beeld & Geluid recentelijk bewandeld heeft. In de tweede, interactieve presentatie laten Dimitra Atsidis en Maarten Brinkerink de aanwezigen meedenken over de vertegenwoordiging van het audiovisuele domein binnen het Netwerk Digitaal Erfgoed. In de derde sessie, tenslotte, wordt stilgestaan bij de rol van nieuwe media in het archief van de toekomst. In deze sessie krijgen de aanwezigen door Arnoud Goos (NDE) en Hugo Huurdeman (UvA) te horen hoe het archiveren van websites in zijn werk gaat, en wat het belang hiervan is voor wetenschap en onderzoek. Ook wordt aandacht besteed aan archivering op het gebied van architectuur door Suzanne Mulder van Het Nieuwe Instituut. Tot slot vertelt Ellen Jansen, betrokken bij het onderzoeksproject Archiving Interactive Media over de uitdaging van het digitaliseren van kunstwerken: hoe kan een digitale versie van een kunstwerk zo goed mogelijk recht doen aan het origineel?

Een toekomstbestendig AV-archief

Als het gezelschap weer is samengekomen in de grote zaal, vertelt Debbie Esmans, vertegenwoordiger van VIAA (Vlaams Instituut voor Archivering) over het relatief jonge Vlaamse archief (sinds 2012) en de problemen waar zij tegenaan lopen. Door samen te werken met content partners op landelijk en regionaal niveau wordt hard gewerkt aan duurzame bewaring van Vlaams erfgoed. Het is indrukwekkend hoeveel VIAA voor elkaar heeft gekregen in haar korte bestaan. De dag wordt afgesloten met een panelgesprek met leden van de AVA_Net Domeinraad. Het veld van audiovisuele archivering is divers en wijd verspreid, en zoals in de TrendMonitor naar voren is gekomen, is de benodigde expertise niet altijd in huis, zeker niet bij de kleinere instellingen. De leden zijn eensgezind in de opvatting dat het bouwen aan een toekomstbestendig archief een belangrijke, maar geen gemakkelijke, taak is. Samenwerking is een vereiste om het veld verder te helpen.

Tom de Smet concludeert dat de behoefte tot contact groot is en dat audiovisuele archieven veel van elkaar kunnen leren. AVA_Net hoopt hier een belangrijke rol in te spelen door samenwerking en informatiedeling te stimuleren, iets waar dit symposium in ieder geval aan heeft kunnen bijdragen.

Meer informatie
  • Bekijk foto's van het symposium ook op Flickr (door Sebastiaan ter Burg).
  • Verschillende presentaties en talks zijn gefilmd. Bekijk ze hier.
  • Lees ook het blog van Dimitra Atsidis over de NDE sessie.